موسسه امام صدر، 1391/1/14

یسری عبدالرازق، رئیس هیئت وکلای مدافع حسنی مبارک رئیس جمهور سابق مصر در شکایتی که به دادستان مصر ارائه داد، روزنامه روزالیوسف را به دروغ و جعل واقعیت متهم کرد.

به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، وکیل مدافع مبارک در گفت‌وگو با روزنامه «الرأی» تأکید کرد که روزنامه روزالیوسف اخیراً خاطرات دروغین و جعلی منسوب به حسنی مبارک رئیس جمهور سابق مصر منتشر کرده‌ است و گفت: انتساب این خاطرات به مبارک به هیچ وجه صحیح نیست و مبارک تا کنون هیچ خاطراتی ننوشته است.

شایان ذکر است چندی پیش روزنامه مصری روزالیوسف مطالبی را به عنوان خاطرات حسنی مبارک منتشر کرده بود که در بخشی از آن مطالبی با مضمون شهادت امام موسی صدر منتشر شده بود.

روزنامه همشهری، 1390/11/9

نزدیک به 2 هفته پیش یک هیات لبنانی منسوب به رئیس‌جمهور این کشور به همراه برخی اعضای خانواده امام موسی صدر عازم لیبی شدند و طی ملاقات با 6 عضو دولت انتقالی این کشور به تبادل اطلاعات درخصوص وضعیت پرونده امام موسی صدر پرداختند.

درخصوص نتایج این سفر با مهدی فیروزان، خواهرزاده امام موسی‌صدر گفت‌وگو کرده‌ایم.

•در سفر هیات‌پیگیر پرونده امام موسی صدر به لیبی چه کسانی حضور داشتند؟
من به‌عنوان عضو خانواده امام موسی صدر به همراه هیات عالی‌رتبه لبنانی متشکل از عدنان منصور (وزیر خارجه لبنان)، صدرالدین صدر (پسر امام موسی صدر)، قاضی حسن شامی (نماینده دولت لبنان) و هیثم جمعه، مدیرکل مهاجران وزارت خارجه لبنان به لیبی سفر کردیم. این هیات از سوی رئیس‌جمهور لبنان تعیین شده بود. در این سفر ما 6 ملاقات با مقامات لیبی داشتیم. پنجشنبه 22 دی ابتدا با وزیر خارجه و سپس با وزیر کشور لیبی دیدار کردیم. دیدار سوم نیز با جناب آقای عبدالجلیل، رئیس شورای انتقالی لیبی بود. این دیدارها به همراه ملاقات با نخست‌وزیر و وزیر دفاع لیبی همگی در یک روز انجام شد. همچنین با برخی از مطلعان پرونده امام موسی‌صدر در لیبی گفت‌وگوی غیررسمی داشتیم که اطلاعات جدیدی را به دست آوردیم؛ از جمله اینکه با فردی آشنا شدیم که طی سال‌های 1994 تا 1996 میلادی (1373 تا 1375شمسی) زندانبان امام موسی‌صدر بوده است. روز شنبه نیز با وزیر دادگستری لیبی که مسئولیت پرونده امام را دارد و چند مقام ارشد دادستانی این کشور‌ دیدار داشتیم.

•نتیجه این دیدارها چه بود؟
در این ملاقات‌ها متوجه شدم که پرونده امام موسی صدر و وضعیت ایشان برای مقامات لیبی بسیار حائز اهمیت است. وزیر خارجه لیبی مهم‌ترین اولویت سیاست خارجی لیبی را پیگیری قضیه امام موسی صدر و آزادی ایشان اعلام کرد. در مجموع در این ملاقات‌ها 2مورد مشهود بود؛ نخست اینکه آشکار بود دولت انتقالی لیبی در فاصله کوتاه شکل‌گیری‌اش به‌طور جدی به جمع‌آوری اطلاعات و مدارک مرتبط با امام موسی صدر در دفاتر قذافی، عبدالله سنوسی وزیر اطلاعات دوره قذافی و سایر دفاتر امنیتی پرداخته بود؛ دوم اینکه دادستان لیبی به‌عنوان مسئول رسیدگی به پرونده تعیین شده بود و اطلاعات مهمی در این پرونده داشت.

•مهم‌ترین اطلاعات و اسنادی که در این ملاقات‌ها ارائه شد، چه بود؟
مجموعه اسنادی که جمع‌آوری کرده بودند، حکایت از آن داشت که امام موسی‌صدر در طول این سال‌ها زندانی بوده است. مقامات لیبی در این اسناد نام زندانبان‌های ایشان و مقامات امنیتی متولی حفاظت از او در تشکیلات قذافی را لیست کرده بودند. آقای عبدالجلیل، رئیس شورای انتقالی لیبی به من گفت: «ما تا قبل از سقوط طرابلس از امام موسی صدر خبر داشتیم اما پس از سقوط طرابلس سرنخ‌ها همگی گم شد.» بنابراین در این سفر، براساس همین شواهد، این تئوری که امام در روزهای اول سفر به لیبی به شهادت رسیده‌اند، به کلی رد شد. اطلاعات مقامات لیبیایی همگی دال بر این بود که امام موسی صدر هنوز زنده است.

•درحال حاضر مقامات لیبی در این پرونده به‌دنبال چه هستند؟
مقامات لیبی به‌دنبال سرنخ‌هایی هستند تا محل زندان امام موسی‌صدر را پیدا کنند. نکته مهمی که از دیدار با وزیر دادگستری لیبی باید بگویم این است که از ایشان سؤال کردیم: آیا هنوز مناطقی وجود دارد که به تسخیر شما درنیامده باشد که او در جواب گفت: هنوز مناطق «واسعه و شاسعه»ای در جنوب لیبی وجود دارد که دولت انقلابی نتوانسته بر آن مناطق کنترل پیدا کند. این مسئله را وزیردفاع لیبی نیز تأیید کرد.

•موضع خانواده امام موسی صدر برابر این ادعا چیست؟
اسناد جمع‌آوری شده، اسناد ضد‌و نقیضی نبود. در کشور ما 2 رویکرد اسنادی و تحلیلی درخصوص سرنوشت امام موسی صدر وجود دارد. براساس رویکرد تحلیلی برخی افراد می‌پرسند که چگونه ممکن است حکومت تروریستی قذافی امام موسی صدر را طی این 33 سال نگاه داشته باشد؟ خوب این تحلیل است! اما خانواده امام موسی صدر براساس رویکرد اول، یعنی براساس اسناد، اخبار و شواهد به حیات امام موسی صدر اعتقاد دارد. بسیاری از این اسناد مبتنی بر نقل قول شاهدان عینی، مقامات کنونی لیبی و انقلابیونی است که دیروز در شمار معارضان زندانی دولت قذافی بودند و بعدها توانستند به کشورهای خارجی بگریزند، اما معتقدان به شهید شدن امام، عمدتا براساس تحلیل و نقل‌وقول‌های متهمان و شاهدان دست دوم و سوم به این جمع‌بندی رسیده‌اند.

در خلال گفت‌وگوهایم با این گروه در این سال‌ها، به این نتیجه رسیده‌ام که هیچ‌گاه کار علمی و متدیک روی اسناد گوناگون یا برای جمع‌آوری اطلاعات از شاهدان و متهمان صورت نگرفته است اما در مقابل جمع‌بندی خانواده مبنی بر حیات امام حاصل یک سلسله بررسی‌های میدانی و اسناد و اخبار شاهدان عینی است. در ملاقات‌‌های اخیر با مقامات لیبیایی و براساس اطلاعات آنان، تقریبا هیچ احتمال سلبی و متناقض با جمع‌بندی خانواده داده نشد.

روزنامه السفیر لبنان به اشاره به دیدارهای دو قاضی لیبیایی در لبنان نوشت که بر اساس اطلاعات قطعی امام موسی صدر تا سال 1994 زنده یوده و برخی دیگر از شواهد نشان می دهد که وی در جریان حمله ناتو به لیبی برای براندازی رژیم قذافی نیز زنده بوده است.
به گزارش شیعه نیوز، روزنامه السفیر لبنان به نقل از منابع مطلع نوشت که هیئت قضایی لیبی در سفر به لبنان تمایل خود را برای دریافت ادله مربوط به مسایل مهم در پرونده ربایش امام موسی صدر و دو همراه وی اعلام کرده و تاکید نموده اند که برخی از ادله ای که در لیبی وجود داشته، در جریان انقلاب از بین رفته یا دچار سوختگی شده اند.

این منابع تاکید کردند که برخی از متهمان این پرونده به خارج از لیبی فرار کرده اند، وی البته به نام این افراد اشاره نکرده و گفت که برای سهولت در تعقیب این افراد با استفاد نیروهای اینترپل نام این فراد مخفی خواهد ماند، این منابع گفتند که آنها اطلاعات موکدی در مورد امام موسی صدر دارند.

مانع تراشی برخی کشورهای عربی در روند تحقیقات

السفیر به نقل از این منابع می افزاید که برخی از این افراد به کشورهای عربی فرار کرده اند و از یک کشور به کشوری دیگر منتقل می شوند، محل های اقامت خوبی نیز برای آنان فراهم می شود، اما مسأله تردید برانگیز این است که در پی اقداماتی که برخی از دولت های عربی در این راه برای حفاظت از آنها انجام می دهند، دستیابی به آنها بسیار سخت شده است و این مایه تعجب است.

امام موسی صدر در سال 2011 زنده بوده است

این منابع می افزایند که طرف لیبیایی اطلاعات بسیار با اهمیتی داشته که نشان میدهد امام موسی صدر تا سال 1994 زنده بوده است، این در حالی است که در این تاریخ 16 سال از ربایش وی به دست رژیم معمر القذافی گذشته بود، اما بعد از این تاریخ دیگر اطلاعاتی از وی وجود ندارد و معلوم نیست که وی زنده است یا از دنیا رفته است.

البته لبنان اطلاعات دیگری نیز در دست دارد که در مورد آنها باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد، این اطلاعات نشان میدهد که وی در جریان عمیات نظامی ناتو در لیبی در سال 2011 نیز زنده بوده است.

نباید در بررسی پرونده امام موسی صدر وقت تلف کرد

طرف لبنانی در این دیدارها اعلام کرده که امیدوار است اقدامات در این زمینه تسریع شود و دیگر نباید وقت تلف کرد، چرا که بیش از 33 سال در این مورد وقت تلف شده است.

طرف لبنانی تاکید کرده است که اگر امام موسی صدر و دو همراه وی زنده باشند، عامل زمان در این مورد خیلی با اهمیت است و هر تاخیری می تواند به این مسأله ضربه بزند، اما اگر زنده نباشند نیز باید تحقیقات در این مورد به پایان برسد و حقیقت اعلام شود

روزنامه النهار، پنجشنبه 26 ژانویه 2012، 1390/11/8

یادداشتی از رضوان عقیل در روزنامه النهار، پنجشنبه 26 ژانویه 2012 (6 بهمن 1390):

از لحظه‌ای که سید صدر الدین صدر، هفتة گذشته در فرودگاه طرابلس از هواپیما پیاده شد، در خاطرش تصویر پدرش امام موسی صدر نقش بست که سرهنگ معمر قذافی او را ربود و این معما علی‌رغم تلاشهایی که حکومت جدید لیبی انجام داده است، تا به امروز نامکشوف باقی مانده است. با اینکه این مقامات در دیدار با هیئت لبنانی به ریاست وزیر خارجه عدنان منصور بر گشودن گره‌هایی که به علت نبودن روابط طبیعی میان لبنان و لیبی در طول سه دهه اخیر وجود داشت، تأکید کردند.

فرزند امام موسی صدر با رویی گشاده و در فضایی دلگرم کننده وارد گفت‌وگو با مسئولان شد و به آنان گفت که موضع خانواده از آغاز ربوده شدن امام به هیچ روی دشمنی با مردم لیبی نبوده است و اساساً خانواده به دنبال خون‌خواهی و مسائلی از این دست نیست بلکه همه‌ی خواستش و همه‌ی آن چیزی که در این سال‌های تلخِ گذشته خواسته است، آزادی امام موسی صدر و دو همراه وی است.

خبر کشته شدن قذافی خانواده صدر راغافلگیر کرد؛ زیرا به همه‌ی متهمان این پرونده این امکان را می دهد که اطلاعاتشان را درباره قضیه امام صدر انکار کنند و آن را در قذافی منحصر بدانند که مرده است و همراه او آرشیوی از اسرار متعلق به امام صدر از میان رفته است. قذافی همچنین با مرگ خود اسرار مربوط به برخی شخصیت‌ها و احزاب لبنانی که طرابلس غرب را به منزله منبعی مالی می دانستند، مدفون کرد.

خانواده دستاوردهای سفر اول هیئت لبنانی متشکل از مدیر کل امور مهاجران وزارت خارجه لبنان و قاضی حسن الشامی به پایتخت لیبی را پیگیری کرد و سپس صدر الدین صدر هیئت عالی‌رتبه لبنانی را همراهی کرد و از نزدیک احترامی را که همه‌ی ملاقات شوندگان و شهروندان لیبیایی برای پدرش قایل‌اند، و این‌که همه بر این مسئله اتفاق داشتند که ظلم قذافی و حلقة تنگ اطرافیان او همه را در بر گرفته است مشاهده کرد.

فرزند امام بر این نکته تأکید کرد که پدرش و دو همراه او هنوز اسیر هستند و عامل زمان، عنصری اساسی در جرایم آدم ربایی است فلذا تلاش‌ها در این باره باید سرعت بگیرد. و این مسئله‌ای بود که وزیر دادگستری لیبی قاضی علی احمد عاشور نیز بر آن تأکید داشت. مقامات رسمی و قضایی لیبی نیز گفتند که طرابلس غرب تا پایان راه همراه خانواده و مقامات لبنانی خواهند ماند و در طول پیگیری این قضیه بر آن تمرکز خواهند کرد.

صدر الدین صدر با زبانی دیپلماتیک و با آرامش با ملاقات‌شوندگان سخن گفت و از آنان هیچ سخنی مبنی بر فوت پدرش نشنید، هر چند فرضیات دیگری وجود دارد. و این‌که برای انسان نمی‌توان عمری معین فرض کرد و این مسئله‌ نه در شرع پذیرفتنی است و نه در قانون. امام امروز 83 ساله است در حالی که برادری دارد که در سن 87 سالگی است و سر زنده است و مادرشان نیز چندی پیش در سن 103 سالگی از دنیا رفته است.

نکته‌ی دیگری که هیئت لبنانی و مقامات لیبیایی (که در شناخت شخصیت قذافی خبره هستند) خبره در شناخت قذافی بودند، به آن اشاره کردند این بود که از «جنون» قذافی هر کاری محتمل است.

به این نکته نیز اشاره شد که منطقه‌ای از لیبی در همسایگی کشور نیجریه هست که هنوز به تصرف کامل نیروهای دولت جدید در لیبی در نیامده است…

اما مهمترین نکته برای هیئت لبنانی، دستگیری نگهبانان زندانی است که امام صدر در آن بوده است که این مسئله می‌تواند سرنخی برای ماجرا باشد و اثبات می‌کند امام موسی صدر پشت میله‌های زندان بوده است. و این اتفاق این مسئله را که به دستور قذافی این سه مهمان او را فوراً به قتل رسانده‌اند، نفی می‌کند.

و لبنان بر عبارت «پشت میله‌ها» تأکید می‌کند و بر این مبنا با لیبیایی‌ها و گروه قضاییای که به ریاست قاضی حسن الشامی برای این هدف تشکیل شده است عمل می‌کند و این کانال بین دو طرف باز است و رئیس پارلمان لبنان نبیه بری از جایگاه رسمیاش و ریاست جنبش امل که امام صدر آن را در لبنان پایه گذاشت، جزئیات آن را پیگیری خواهد کرد.

همچنین مجموعه‌ای از مسئولان دستگاه‌های امنیتی و بزرگان… برای تحقیق در پروندة امام موسی صدر بازجویی خواهند شد. این‌ها نیز همکارانی دارند در برخی کشورهای عربی همسایة لیبی که قبل از فروپاشی نظام قذافی و مرگ او از آن کشور گریخته بودند.

دستگاه قضایی لیبی نیز در خلال ملاقات با هیئت لبنانی به بسته‌ای از پروندهها و اطلاعات از سوی طرف لبنانی دست یافت و بهزودی هیئتی قضایی از طرابلس غرب به بیروت در روزهای آینده سفر خواهد کرد تا با خانواده صدر و دو همراهش و وزیر دادگستری لبنان شکیب قرطباوی و دادستان کل قاضی سعید میرزا ملاقات کند.

روزنامه السفیر، الثلاثاء, 17 ک2, 2012، 1390/10/28

هیئت لبنانی مأمور به پیگیری قضیه ربودن امام موسی صدر و دو همراهش شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین، از لیبی بازگشت در حالی که به نتایجی دست یافت که آن را مثبت خوانده‌اند. این نتایج تأکید می‌کند که طرف لیبیایی، چنان که منابع نزدیک به هیئت در گفت‌وگو با السفیر مطرح کرده‌اند: «اهتمام بسیار و جدی و حرفه‌ای برای کار دارد اما مسائل همه در پایان مشخص خواهد شد.»

این منابع اضافه کردند که هیئت لبنانی بر دو عامل تأکید کرده‌اند: نخست عامل زمان که در جرم‌های ناپدیدشدگی اجباری مهم‌ترین عامل است و دوم، کنترل انتشار اخبار تا حد امکان، به علت سری بودن تحقیقات.

این هیئت لبنانی متشکل است از عدنان منصور، وزیر امور خارجه لبنان، و دو عضو کمیته پیگیری: مدیر کل مهاجران وزارت امور خارجه لبنان، هیثم جمعه و قاضی حسن الشامی و سید صدر الدین صدر و علی یعقوب، فرزند شیخ محمد یعقوب و جمعی از همکاران دیگر.

علی رغم سفر بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد و احمد داود أوغلو وزیر خارجه ترکیه به بیروت و اهمیت پرونده‌هایی که در دستور کارشان بود، وزیر امور خارجه لبنان پیگیری قضیه امام موسی صدر و دو همراهش را مهم‌تر دانست تا دستور کار شماره 39 کابینه لبنان که در 23 اوت 2011 صادر شد مبنی بر تشکیل کمیته پیگیری با اشراف شخص وزیر امور خارجه را اجرا کند.

هیئت لبنانی در نشست‌های جداگانه، با رئیس مجلس انتقالی لیبی، مصطفی عبدالجلیل و نخست وزیر، عبدالرحیم الکیب و وزیر امور خارجه، عاشور الخیال و وزیر کشور، قاضی فوزی عبدالعال و وزیر دادگستری، قاضی علی احمید عاشور و وزیر دفاع اسامه الجوینی دیدار کرد.

این منابع به السفیر اعلام کردند که سخن طرف لیبیایی یکی بود «ما هیچ نتیجه از پیش تعیین شده‌ای نداریم و بر هیچ پیش‌فرضی نیز تکیه نمی‌کنیم. طرف لیبیایی همچنان‌که وزیر دادگستری لیبی، آقای عاشور در اظهاراتی بعد از دیدارش با هیئت لبنانی اعلام کرد، بر خواستش برای تحقیق جدی و آمادگی برای همکاری با مقامات لبنانی تأکید کرد. به گونه‌ای که او جست‌وجو از بازداشتگاه‌های هنوز نامکشوف را با توجه به این‌که لیبی کشوری وسیع و پهناور است، در دستور کار خود دارد.

این دیدار رسمی دومین دیدار هیئت لبنانی از لیبی بود و دیدار نخست که آقایان جمعه و الشامی انجام دادند در 25 اکتبر 2011 انجام شد. یعنی بعد از پنج روز از کشته شدن معمر قذافی در حالی که هنوز دولت لیبی شکل نگرفته بود. در آن زمان مجلس انتقالی از لبنان مهلت خواست تا اوضاع داخلی را انسجام بخشد با تأکید بر یک مسئله اساسی که عبارت است از این‌که «لیبی در قبال کاری که قذافی انجام داده است، احساس ننگ می‌کند، خصوصاً این‌که امام موسی صدر یاری دهنده‌ای در مسئله فلسطین بود.»

کثرت اخبار منتشرشده از امام موسی صدر لبنان را به شتاب در تعیین زمانی برای این دیدار واداشت که هیئت لبنانی در نشست‌هایش خصوصاً با عبدالجلیل به این توافق رسید که قاضی حسن الشامی نماینده وزارت دادگستری لبنان با نماینده طرف لیبیایی، دادستان عبدالعزیز حصادی در ارتباط باشند. میان الشامی و دفتر مدعی العموم جلسه‌ای طولانی برگزار شد که در این جلسه مستنداتی ارایه شد که طرف لیبیایی آن را مهم خواند که متضمن اطلاعات و اسامی مفصل و دقیقی بود که می‌توانست در رسیدن به مکان نگهداری امام موسی صدر و دو همراهش و نیز در پربار کردن پرونده لیبیایی‌ها مفید باشد. اکنون برخورد حکومت لیبی با این قضیه انسانی ملی و اسلامی، متفاوت از حکومت قذافی خواهد بود.

مقامات مذاکره کننده لیبیایی به هیئت لبنانی اعلام کردند که علاوه بر تثبیت مبانی همکاری بین دو طرف لبنانی و لیبیایی ما تمامی اخباری که در مورد این پرونده منتشر شده است خواه مبنی بر زندانی بودن و وفات امام صدر خواه مبنی بر ترور فوری امام صدر و دو همراهش تکذیب می‌کنیم.

طرف لیبیایی بر این شد که به زودی هیئتی را به لبنان ارسال کند تا از برخی اطلاعات و اسناد و مستندات موجود در دستگاه قضای لبنان اطلاع پیدا کنند که جمله قاضی سمیح الحاج قرار اتهامی خود را برای قذافی و چندی از نزدیک‌ترین معاونانش بر اساس آن‌ها صادر کرده است. با اشاره به این‌که شورای عالی دادرسی حکم مهمی را درباره این قضیه روز جمعه بیستم ماه جاری صادر خواهد کرد.

همچنین قرار شد که هیئت لیبیایی هنگام سفر به لبنان، با خانواده‌های امام موسی صدر و دو همراهش یعقوب و بدرالدین دیدار کنند.