دکتر محسن کمالیان: 

به نظر حقیر رمز موفقیت امام صدر در جلب اعتماد و محبت اهل سنت و مسیحیان لبنان، تنها افکار مترقی ایشان نبود. این افکار مترقی را انقلاب اسلامی عزیز ما نیز لااقل در بخشی از آن شریک است ...
رمز موفقیت امام صدر، گذشت‌، فداکاری، فروتنی و صمیمیت ایشان بود. امام صدر طوری هویت، عزت و جایگاه طائفه‌ی شیعه را در لبنان احیا کرد، که اهل سنت و مسیحیان هرگز آنها را تهدیدی علیه خود قلمداد نکردند. اهل سنت و مسیحیان لبنان هرگز بدگمان نشدند که صدر و طایفه‌ی شیعه بنا دارند جای آنها را تنگ کنند؛ خود را محور قرار دهند و آنها را به حاشیه برانند؛ بر همگان تقدم یابند و بقیه را پشت سر بگذارند؛ در جایگاه برتر بنشینند و دیگران را تحت‌الشعاع قرار دهند. امام صدر هرگز به نوجوانان شیعه لبنان نگفت آماده شوند تا آینده‌ی کشور را در دست گیرند. هرگز آرزو نکرد عرصه‌های اجتماع، سیاست و اقتصاد لبنان به تسخیر شیعیان در آید و بقیه‌ی طوائف مقهور سلطه‌ی آنان گردند؛ امام صدر طایفه‌ی شیعه‌ای می‌خواست که تنها همسان دیگر طوائف، و نه مقدم بر آنان، در حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشورش نقش‌آفرینی کند ... 
امام صدر بسیار مراقب بود که همزمان با رشد عزت و اقتدار طایفه‌ی شیعه، گذشت، فداکاری، فروتنی و صمیمیتِ آن نیز رشد کند. امام صدر معتقد بود که شیعیان اگر با عزت و مقتدر باشند و این عزت و اقتدار را به گذشت، فداکاری، فروتنی و صمیمیت آراسته کنند، نه کسی بر آنان مسلط خواهد شد و نه کسی از آنها خواهد ترسید. این که کسی از طایفه‌ی شیعه نترسد، برای امام صدر همان‌قدر مهم بود که شیعیان مقهور دیگر طوائف نشوند. این توجه و اهتمام هوشمندانه امام صدر در جای جای حرکت‌ها و فعالیت‌های ایشان در لبنان آشکار است. عزت و اقتدار ایشان همه جا با گذشت، فداکاری، فروتنی و صمیمیت همراه است. 
به تصاویر زیر نگاه کنید؛ این تصاویر به برخی دیدارها و جلسات امام صدر با رهبران دینی اهل سنت، مسیحیان و دروزی‌های لبنان مربوط است. در این تصاویر امام صدر یا میزبان است، یا ریاست جلسه را بر عهده دارد، یا ستاره‌ی مجلس است. با این حال موقعیت امام صدر را نسبت به دیگر حاضران مورد توجه قرار دهید: امام صدر در هیچ صحنه‌ای خود را در رأس یا محور قرار نمی‌دهد. هیچ کجا جایگاه یا شأن ویژه‌ای برای خود قائل نمی‌شود. هیچ جا تفاوتی میان خود و دیگران قائل نیست. آن‌جایی که امکان دارد، دیگر بزرگان را بر خود ترجیح می‌دهد و در موقعیت برتر صحنه قرار می‌دهد. بعضی جاها تعمداً حتی در حاشیه قرار می‌گیرد. کسی که در صحنه حضور دارد یا به تصاویر آن می‌نگرد، آنچه حس می‌کند فروتنی و صمیمیت صدر است و آنچه مطلقاً حس نمی‌کند، کمترین شائبه‌ی برتری‌جویی و سلطه‌طلبی در او. به نظر حقیر رمز موفقیت امام صدر در جلب اعتماد و محبت اهل سنت و مسیحیان لبنان، این رفتار اخلاقی ایشان بود ...نشست امام صدر با رهبران دینی جنوب لبنان در مؤسسه صنعتی جبل عامل در شهر صور. پاتریارک آنتونیوس خریش رهبر اسبق مسیحیان مارونی لبنان نفر دوم از سمت چپ است. جناب شیخ احمد الزین قاضی اهل سنت صیدا نیز نفر دوم از سمت راست است. آیت الله شیخ محمود خلیلی نیز پشت سر میهمانان ایستاده است ...

نشست امام صدر با رهبران دینی جنوب لبنان در یکی از روستاهای مرزی جنوب به منظور راه اندازی «مقاومت لبنان» ...

نشست امام صدر با بزرگان مسیحیت لبنان و شارل حلو رئیس جمهور اسبق لبنان در مسجد صفا بیروت به منظور پایان دادن به جنگ داخلی لبنان (سال 1975م)

دیدار شارل حلو و رهبران اهل سنت و دروزی لبنان از مجلس اعلای اسلامی شیعه در حازمیه. از راست: شیخ ابوشقراء شیخ العقل و رهبر دینی دروزیها، شارل حلو رئیس جمهور اسبق لبنان، شیخ حسن خالد مفتی اسبق اهل سنت لبنان و امام صدر ...

 

 






برچسب ها : امام موسی صدر  ,