روحانی شیعه ایرانی - لبنانی پس از باراک اوباما و رجب طیب اردوغان قرار دارد.

آخرین اخبار از معرفی چهره سال خبرآنلاین در حوزه بین المللی از سبقت گرفتن امام موسی صدر از معمر قذافی حکایت می کند. کرسی های نخست این نظرسنجی همچنان در اختیار باراک اوباما نخستین رئیس جمهوری سیه چرده آمریکا و سپس رجب طیب اردوغان نخست وزیری ترکیه است. رقابت میان معمر قذافی رهبر فعلی لیبی و امام موسی صدر همچنان ادامه دارد و این در حالیست که امام موسی گوی سبقت را از قذافی جنجالی ربود . بر اساس آخرین آمار به دست آمده ، امام موسی صدر بیش از سیزده درصد (*) از آرای داده شده را به خود اختصاص داد و این رقم برای معمر قذافی اندکی بیش از 12 درصد است.

شما هم می توانید برای انتخاب خبرساز ترین، جنجالی ترین و تاثیرگذار ترین چهره سیاسی بین الملل در این نظرسنجی که در قسمت بالای سمت چپ صفحه ی سایت خبر آن لاین قرار دارد شرکت کنید.

(*) بنا بر آخرین نتایج امام موسی صدر بیش از 14.9 درصد را به خود اختصاص داده است.

این مطلب یکی از بهترین و کاملترین نوشته هایی ست که احتمالا پاسخ بسیاری از سوالات دوستان را دارد.

حکومت قذافی روزهای آخر حیات خود را می‌گذراند. اکثرا انتظار دارند که قذافی ظرف روزهای آینده سقوط کند. دولت معمر قذافی هر آن چه توانست جنایت به خرج داده تا جلوی انقلاب مردمی را بگیرد ولی تا کنون موفق نشده است. تا بدین لحظه قذافی فقط بر طرابلس، پایتخت کشور کنترل دارد و نظارت بر بیش از ?? درصد کشور در دست معترضان است. در این میان شماری از زندانیان از زندان‌های سیاسی قذافی آزاد شده یا فرار کرده‌‌اند. اما هنوز خبری از امام موسی صدر نیست. مردی که از سال ???? ربوده شده و تا به حال هیچ خبری که نشان از زنده یا شهید شدن او باشد، مخابره نشده است. گفتاری از مهدی فیروزان، خواهرزاده و داماد امام موسی صدر درباره سرنوشت وی:

یکی از کسانی که می‌گوید امام موسی صدر زنده است، آقای منصور کیخیا است که رئیس سازمان امنیت لیبی بود. او سال ???? از ترس این که قذافی بخواهد او را بکشد از لیبی فرار می‌کند. او به لندن می‌آید و در آنجا افشاگری می‌کند. با دو رسانه مصاحبه می‌کند که یکی از آنها روزنامه الحیات است. در مصاحبه‌ای که از کیخیا چاپ می‌شود، آمده است که امام موسی صدر زنده است و از جنایت‌هایی که از قذافی می‌گوید یکی این است که قذافی امام را ربود، آنها با هم اختلافاتی داشتند و اکنون هم نزدیک به ?? سال است که در زندان به سر می‌برد. البته تاکید می‌کند که یکی از همراهانش را کشت ولی امام زنده ماند و ایشان اکنون در زندان است. کیخیا با توطئه‌ای که مصری‌ها و لیبایی‌ها آن را طراحی می‌کنند به مصر کشیده می‌شود و لیبیایی‌ها شبانه به مصر می‌آیند و کیخیا را می‌دزدند و با خود می‌برند و تا کنون سرنوشت او مشخص نیست. کیخیا فقط ?? روز در خارج از لیبی به سر برد و بعدش هم ربوده و ناپدید شد. کیخیا یکی از کسانی است که همواره از قذافی خواسته شده که درباره سرنوشتش توضیح دهد.

دیگر این که، منابع امنیتی و اطلاعاتی دنیا هیچ کدام کار جدی روی این پرونده انجام نداده‌اند. نه ایران کاری انجام داد، نه سوریه کاری کرد، لبنان که دولتی نداشت و گروهی از منابع اطلاعاتی شخصی یا بهتر بگوییم شرکت‌های اطلاعاتی هر کدام که به دنبال این پرونده رفتند نیز راه به جایی نبردند. منابع اطلاعاتی مثل عربستان سعودی نیز باید بگویم که ما مثلا با ملک عبدالله در زمان کنفرانس اسلامی ملاقات داشتیم. او که به تهران آمد گفت می‌خواهم فیروزان و خانمش را ببینم که به دیدارش رفتیم. ملک عبدالله آن جا به ما گفت، من در عمرم کسی به ذکاوت، اخلاق و هوشمندی امام موسی صدر ندیدم که در این جا گریست. گفت به ما که انشاء الله می‌آید. زمانی بود که قذافی می‌خواست او را ترور کند.

نکته دیگر این که زمانی که اسرائیل به لبنان حمله و آن را اشغال کرد، قذافی مصاحبه‌ای انجام داد و گفت که عرفات بماند مقاومت کند تا کشته شود، عرفات پاسخ قاطعی به قذافی داد و یادم است که پس از آن سوار کشتی شد و از لبنان خارج شد. عرفات در سخنرانی‌اش از خیانت‌های قذافی به جهان عرب گفت. یکی از موارد خیانتش به لبنان مسئله امام موسی صدر بود که در آن جا دلایلی را وارد و گفت قذافی امام موسی صدر را ربوده است. در حالی که هیچ صحبت از مرگ امام موسی صدر نکرد. در حالی که یکی از میوه‌های درخشانی که عرفات می‌توانست از امام موسی صدر در آن موقع در کسب حمایت لبنانی‌ها بگیرد خبر شهادت امام بود.

پس بنابراین یک دسته از اطلاعات ما مرتبط به اطلاعات امنیتی است. در این دسته آنهایی که مرتبط به منفی بودن است اطلاعات مستندی ندارند. یکی از مسائل پرونده امام موسی صدر این است که یک متولی یا دادستان بین المللی که این پرونده را پیگیری کند و تا آخر برود، نداشته است. من به آقای یونسی دو بار نامه دادم و دو بار هم ایشان را ملاقات کردم و یک طرح اطلاعاتی که تهیه شده بود به ایشان دادم، ایشان هم دستور داد ولی هیچ گاه به نتیجه نرسید.

بنابراین آن منابع اطلاعاتی که خبر می‌آورند حتی منابع ایرانی کمی که با آنها وارد چالش می‌شوید می‌بینید که باز به حدس و گمان می‌رسد. در حالی که حدس و گمان نمی‌تواند ملاک باشد.

منابع دیگر ما، اطلاعات زندانیانی است که آزاد شده‌اند. این قضیه قضیه مهمی است. این دقیقا زمانی است که قذافی متوجه شده باید با غرب کنار بیاید. در حالی که بحث حقوق بشر به اوج خود رسیده و سیف الاسلام قرار است نقش یک آدم مدرن را ایفا کند و با غربی‌ها مذاکره کرده و قذافی را از پرونده‌های متعددش پاک کند و شرایطی به وجود بیاورد که یا سیف الاسلام سر کار بیاید یا این که قذافی بدون مشکل حکومتش را ادامه دهد. قرار می‌شود که زندانیان سیاسی آزاد شوند. بیش از سیصد نفر آزاد می‌شوند. این افراد حداکثر ?? سال و حداقل ?? سال در زندان بوده‌اند. اینها آزاد می‌شوند و گروهی‌شان لیبیایی و فلسطینی و گروهی نیز غیر از این دو هستند. گروهی از آنها در سال ???? به فرانسه می‌آیند و در جمع معترضین لیبیایی مصاحبه می‌کنند. در آن مصاحبه می‌گویند که در آخرین ماه مبارک رمضان امام را در زندان ابوسلیم دیده بودند. در پرونده ایتالیا – لیبی نیز قاضی تحقیق می‌گوید که امام از لحاظ ظاهری شخصیتی نیست که کسی اگر یک بار هم او را دیده باشد در یادش نمانده باشد. چون از نظر هیکل و قد و قواره و چهره در ذهن می‌ماند. او با کسانی که در کنارش ربوده شدند فرق می‌کند. به همین دلیل است که وقتی لیبی می‌گوید امام در صندلی فلان شماره هواپیما سوار شده، مسافران لیبی و مهماندارها باید او را به یاد داشته باشند. در حالی که مهماندار و خدمه و پلیس فرودگاه و مسافران اطرافش ایشان را ندیده‌اند پس نتیجه می‌گیریم که او سوار هواپیما نشده است. قاضی دو حکم می‌دهد، اول این که امام وارد ایتالیا نشده و دوم این که وارد هواپیما هم نشده است. دولت لیبی در این جا به حکم دادگاه تحقیق ایتالیا اعتراض می‌کند که دادگاه می‌گوید اصلا امام از لیبی خارج نشده است.

معارضین مصاحبه‌ها را در فرانسه می‌خوانند و با گروهی از وکلا صحبت می‌کنند. آن وکلا می‌گویند که زندانیان راست می‌گویند که امام زنده است. امنستی نیز بعد از آن در گزارش سالانه لیبی در بندی قید می‌کند که امام موسی صدر در لیبی ربوده شده و باید آزاد شود. امنستی اینترنشال بالاخره اطلاعی را که می‌دهد از حد “گفته می‌شود و احتمال دارد و شنیده‌ها حاکی است” فراتر است.

نکته دیگر، به مصاحبه‌ آقای تریکی باز می‌گردد. عده‌ای از اول با قذافی بوده‌اند از جمله جلود، سعد مجبر، تریکی و الهونی. الاهرام سال ???? یک مجله ویژه‌نامه درباره امام موسی صدر منتشر می‌کند. در آنجا تریکی مصاحبه‌ای دارد که در تمامی طول این مصاحبه وی درباره حیات امام سخن می‌گوید. منابع اطلاعاتی چه ایرانی، چه آلمانی و چه غیره به ما می‌گویند اگر رژیم‌های تروریست شخصی را بگیرند اگر هفته اول نکشند و بماند دیگر می‌ماند چون که دلیلی برای کشتنش ندارند. معمولا ترورها یا خواسته است ناخواسته. ناخواسته مثلا فرض کنید که الهونی می‌گوید که قذافی به منشی‌اش گفت این را ببریدش، آنها فکر کردند ببریدش یعنی این که ببرید بکشیدش این می‌شود ناخواسته. دستگاه‌های اطلاعاتی می‌گویند اگر یک نفر روزهای اول نکشتند دیگر نمی‌کشند. چرا که افراد را یا از قبل برنامه می‌ریزند که بکشند یا آن جا فی المجلس اتفاق می‌افتد که دیگر دستگاه قضایی نیست که بخواهد تصمیم بگیرد.

منابع شبه رسمی مثل منصور کیخیا تا ?? سال پس از ربوده شدن امام به ما می‌گوید که او هست. بعد از آن تریکی هم می‌گوید او هست و زندانیان آزاد شده هم می‌گویند هست.

منابع منفی همگی در مورد امام که صحبت می‌کنند تاکید دارند که قذافی که نمی‌گذارد امام سالم بماند. این دو رویکرد است. رویکرد تحلیل با رویکرد خبر، زمانی تحلیل می‌تواند قاطعیت داشته باشد که مبتنی بر خبر باشد نه مبتنی بر حدس و گمان و استنتاج. آنچه ما امروز خبر منفی از امام موسی صدر داریم بر اساس استنتاج آدم‌های نزدیک یا آشنا با روحیه قذافی است. هیچ کدام مبتنی بر خبر نیست. حرف‌هایی که مبتنی بر خبر داریم مبتنی بر این است که می‌گویند ما امام را دیده‌ایم. در این سال‌ها افراد بسیاری بودند که می‌گفتند ما امام را دیدیم. در این چند سال اخیر ما دیگر نمی‌بینیم کسانی را که می‌گویند ما امام را دیدیم. چرا که می‌گویند این بازی است. اما آن گروهی که وکلا رفتند یک کار تحقیقی روی آن کردند، درست بوده است. آخرین افرادی که می‌گویند امام را دیده‌اند مرتبط به سال ???? تا ???? است. بعد از آن هم افرادی گفته‌اند که امام را دیده‌اند حتی همین الان زندانی که چند روز پیش آزاد شد، عده‌ای از مردم و زندان‌بانان آنجا معتقدند که امام چهار سال در این زندان بوده است. ولی ما نه می‌توانیم رد یا تاییدش کنیم.

ما به عنوان خانوده باید بنشینیم و فکر کنیم که چه باید بکنیم. بر اساس این اخبار ما نمی‌توانیم بگوییم که امام به شهادت رسیده است. ما یک منبع و یک مصدر دیگری برای تصمیم‌گیری داریم و آن فقه است. از دیدگاه فقهی تا مطمئن نشده‌ایم که کسی فوت کرده نمی‌توان احکام فوت برای آن صادر کرد. برای این که فوت مسئله جدی در فقه است. جان اگرچه حالا بی‌ارزش شده ولی در فقه مسئله بسیار جدی‌ای است. بنابراین هر کسی که باشد از خانواده گرفته تا رهبر و دستگاه امنیتی حتی شهروند عادی، بر اساس این اخبار نمی‌توانید بگویید که امام به شهادت رسیده است. چرا که اخبار به ما می‌گوید که امام ربوده شده و اخباری هم که در لیبی وجود دارد و می‌گوید ایشان زنده است به ما نشان می‌دهد که امام زنده به لیبی رفته و زنده در لیبی ربوده شده و زنده هم دیده شده است. از نظر خبر همگی نشان از حیات امام است. از نظر فقهی نیز نمی‌توانیم بگوییم امام زنده نیست. از نظر تحلیل سیاسی نیز باید بگویم که قذافی تنها رژیمی است که قابل پیش‌بینی نیست.

تشابه قذافی با صدام

شما با الگوی مبارک در مصر یا علی عبدالله صالح در یمن یا الگوی شاه یا هر الگوی دیکتاتوری تروریستی که علیه مردمش مقابله می‌‌کند، مواجه نیستید، قذافی را نمی‌توان با هیچ حکومتی مقایسه کرد. اگرچه از لحاظ کشتن می‌توان او را با صدام مقایسه کرد. شما صدام را باز هم می‌توانستید پیش‌بینی کنید. از زمانی که صدام علیه ایران وارد جنگ شد صدام دیگر قابل پیش‌بینی بود. یعنی می‌دانستیم که وقتی صدام چیزی را که می‌گوید به آن عمل می‌کند. مثلا سر تندگویان از روز اول صدام می‌گفت، کشته شده، زمانی که ایران پذیرفت تندگویان کشته شده پس جنازه‌اش را تحویل دهید، تندگویان را کشتند. جنازه‌ای که تحویل ایران دادند، جنازه یک ماه کشته شده بود.

بالاخره ما در یک تاریک روشنی هستیم که آیا می‌توانیم پیش‌بینی کنیم یا خیر. در عراق ما به هر حال ما زیاد وارد تحلیلش نشدیم ولی در مورد لیبی وارد تحلیل شدیم.

ایران و پرونده امام موسی صدر

در نهایت ما می‌گوییم از لحاظ خبری، اخباری قوی‌تر از آنچه نسبت به حیات امام آمده وجود ندارد، دوم تحلیل فقهیش وجود دارد. سوم بحث‌های کرامتی نیز در جای خود به وفور قرار دارد. حال پرسشی وجود دارد مبنی بر این که ما باید به عنوان خانواده چه کنیم. بحثی که ما سال‌ها با حکومت ایران داشتیم این است که تا زمانی که خبر وجود دارد تحلیل مبنای تصمیم‌گیری نمی‌تواند باشد. آن هم تصمیم‌گیری درباره جان کسی است. این علتی است که ما مذاکرات را با آقای ابطحی متوقف کردیم. بعد از آن سر آقای موسوی معاون احمدی‌نژاد، نیز مذاکرات را متوقف کردیم. سر آقای احمد موسوی که ما شاهد بودیم که ایشان یک سری از موارد را اشتباه منتقل کرده است. حتی اطلاعاتی را هم آورد اطلاعات درستی نبود. یا اطلاعاتی که آن طرف آورده بود نشان می‌داد که در حد مذاکره با طرف لیبیایی نیست یا این که اخبار را ساخته بودند تا پرونده را تمام کنند. همه این مذاکرات را متوقف کردیم به این دلیل که وقتی با حکومت وارد مذاکره می‌شدیم می‌گفتیم با حدس و گمان نمی‌شود درباره جان کسی صحبت کرد.

تمام آنهایی که در زندان بودند، حکومت قذافی در مورد تک تکشان قصه‌هایی شبیه امام موسی صدر گفته بود. دائما می‌گفتند شاید عشایر لیبیایی او را دزدیده باشند، شاید کار فلسطینی‌ها باشد یا شاید اصلا ابونضال کشته باشد حتی حرف از کشته شدن او توسط ابونضال زدند.

یکی از بحث‌هایی که ما محکم ایستادیم این بود که این موضوع به عنوان یک پرونده، یک حکومت و حقوق شهروندی است. حقوق شهروندی می‌گوید که حکومت باید از شهروندانش دفاع کند. یک پرونده حکومتی می‌گوید اگر قرار است درباره چیزی نظر داده شود باید تا آخر درباره آن مطالعه شود. یعنی این که پیشاپیش ما از قول جلود حکمی را صادر کنیم، این از حیث عقلی، سیاسی و فقهی اشکال دارد.

واقعیت قضیه این است که وقتی سیصد نفر که تا ?? تا ?? سال می‌گفتند کشته شدند، از بین رفته‌اند و ربوده شده‌اند کشف می‌شود که زنده‌اند، پس درباره امام نیز می‌توان چنین چیزی را متوقع شد. نشانه‌هایی که دال بر حیات امام و این که ما را هدایت کند که ما اعتقاد به حیات امام داشته باشیم در ارتباط با حکومت قذافی خیلی بیشتر از این است که ما عدم حیات امام را انتخاب کنیم.

از موضع یک دستگاه اطلاعاتی که می‌خواهد دنبال امام باشد، با این مشخصات کسی نمی‌تواند دستور به عدم حیات امام دهد.

امام و الهونی

امام ???? ربوده شده در حالی که هونی ???? از لیبی خارج شده است. یعنی سه سال قبل از این که امام ربوده شود. خلبان چهار سال بعد از ربوده شدن امام کشته شده است. آقای الهونی می‌گوید که خانواده خلبان مطلعند که او در حالی که جسد امام را می‌برد سقوط کرد. برادر ایشان عبدالمنعم با الحیات مصاحبه می‌کند و می‌گوید که ما مطلع نیستیم و برادر ما چهار سال پس از این حادثه کشته می‌شود.

اگر الهونی می‌گوید “همه” مقامات لیبیایی می‌دانند این باز نشانه نیست، این همه کیستند و چند نفرند؟ این همه خیلی کلی است. ما نمی‌توانیم این گونه حکم صادر کنیم در حالی که بر اساس گفته برادر این خلبان، او می‌گوید همه این حرف‌ها دروغ است. تنها خبری که این ایام فارغ از تحلیل منتشر شد و سریع هم عربستان آن را جمع کرد، که منفی هم بود، صحبت‌های الهونی بود که آن هم فردا شبش آن کسی که هونی می‌گوید شاهد قضیه است، تکذیب کرد. هونی می‌گوید خلبان شاهد من است ولی بردار خلبان آن را تکذیب می‌کند. ما آن خلبان را هم ندیدیم که بگویند به خاطر کارهای تبلیغاتی چیزی به او گفته باشیم. بدین ترتیب ارزش این خبر این گونه از بین می‌رود.

حال پرسش این است که الهونی چرا دست به این کار می‌زند؟ بسیاری از مقامات لیبیایی از امروز برای تبرئه خودشان اطلاعاتی منتشر خواهند کرد. یعنی دقیقا همان کاری که مقامات عراقی پس از سقوط صدام حسین انجام دادند یا عین مقامات ایرانی پس از شاه. ما منتظریم که نامه‌ها دست ما برسد و بگویند ما با خانواده امام در این مورد صحبت کردیم و ما هم مجبوریم دائما همه را تکذیب کنیم.

ما مجبور شدیم حرف احمد موسوی را تکذیب کنیم. و الا اصلا خانواده هیچ گاه نجابتش اجازه نمی‌داد که ما تکذیب کنیم.

عربستان و پرونده امام

عربستان از اواسط حوادث لیبی تبلیغات گسترده‌ای را علیه قذافی و خانواده او آغاز کرد ولی ناگهان این تبلیغات متوقف شد. این حمله سنگینی تبلیغاتی که با الحیات آغاز شد و تیتر نخستین اخبار هم بر این مبتنی بود که مثلا جنایت‌های قذافی این بار از زبان الهونی و فردا از زبان دیگری و همین طور چند روزی ادامه داشت ناگهان با الهونی متوقف شد. نمی‌دانیم این وسط چه اتفاقی افتاد که عربستان از حمله به قذافی منصرف شد. آیا مسائل داخلی عربستان است، مسئله ولید است، کسی نمی‌داند.

ولی در نهایت ما می‌دانستیم که عربستان مخالف حمله نظامی به لیبی بود. بحث الهونی زمانی مطرح شد که بحث تحریم‌ها و سخت‌گیری‌های بین‌المللی علیه قذافی به میان ‌آمد. بحث حمله نظامی را از قبل مقامات اروپایی و ناتو مطرح کرده بودند و حتی شنیدم مقامات ایرانی نیز آن را مطرح کردند.

ایتالیا و پرونده امام موسی صدر

این قضیه به اندازه‌ای خنده‌دار و ساختگی است که همین بس بگویم که اسم امام در دفتر هتل اشتباه وارد شده بود. این قدر این قضیه اشکال دارد. روابط الان برلوسکونی با قذافی نشان می‌دهد که در عین بدنامی قذافی، چه عمقی بین دستگاه اطلاعاتی لیبی و ایتالیا وجود دارد. این رابطه عمیق و استراتژیک است. اروپایی‌ها در مقابل از دست دادن مستعمراتشان در ابتدای انقلاب اسلامی، تجدیدنظری کردند. اختلافات امریکا و انگلیس در حوزه استحفاظی‌شان باعث شد حتی پرتغالی‌ها با همه ورشکستگی‌شان به فکر بازگشت به نفوذشان باشند چه برسد به ایتالیا که از همه سهل‌تر برای رسیدن به لیبی است. این اجازه می‌دهد که بین این دو دستگاه اطلاعاتی اتفاقاتی بیفتد.

کما این که برای نخستین بار در تاریخ دستگاه قضایی، دستگاه امنیتی ایتالیا نامه نوشته به دستگاه قضایی ایتالیا که پرونده امام موسی صدر را مجددا باز کنید. این را نه ما خواستیم و نه قذافی هر دو نخواستیم که این یکی از رسوایی‌های برلوسکونی است. برای این که می‌خواستند قذافی را تبرئه کنند. حکم ?? سال پیش ایتالیا مبنی بر این بود که امام وارد ایتالیا نشده است. البته ما رفتیم تلاش بسیار کردیم و اجازه ندادیم که این اتفاق بیفتد.

وقتی قرارداد گاز بین انی و لیبی بسته شد، این نامه از دستگاه امنیتی ایتالیا رفت برای یک دادگاه عقب افتاده کوچکی در رم تا بر اساس شواهد پرونده را مجدد باز کند.

وقتی این حرکت‌ها را می‌بینید متوجه می‌شوید که خیلی طبیعی است که در روزگار قدیم دو لیبیایی اصلا لباس هم نپوشتند و بروند در هتل و مهر در گذرنامه‌شان بخورد که اینها امام موسی صدرند. اصلا وقتی از پاویون می‌روید هیچ وقت مورد بازرسی قرار نمی‌گیرید فقط مهر به پاسپورتتان می‌خورد.

بنابراین این قضیه مجعول بودنش محرض است. ایتالیایی‌ها هم همه اینها را بررسی کردند و گفتند که جعلی است. حتی جالب است در فرم رزرو هتل نیز نام امام موسی صدر حتی با یک خط بدوی اشتباه نوشته شده است.

مرحوم آقای فاکر، نماینده سابق مجلس به عنوان کمیسیون اصل ?? کتابی را منتشر کرد که در آن تمامی این اسناد آمده و اتفاقا نتایج ما را هم در آن چاپ کرد. استدلالش هم همان استدلال ماست که سندش هم بنا شد بشود سند مجلس شورای اسلامی با عنوان امام موسی صدر که قابل پیگیری در دادگاه بین‌المللی باشد.

انتظاراتی که از ایران می‌رود

دولت ایران، قبلا در مصاحبه‌های مختلف هم گفته‌ام، اگر می‌خواهد کاری انجام دهد حتی اگر از روی دلسوزی باشد قطعا با خانواده هماهنگ شود. یعنی در این شرایط هر اقدامی بدون هماهنگی خانواده واقعا مسئولیتش با کسی است که حتی از سر عشق این کار را کرده باشد. هر کار می‌خواهد بشود قطعا با خانواده هماهنگ شود. قطعا هم ما بی‌کار نیستیم. ما اکنون بیست سال است که خیلی روشن مسئله پیگیری هر روزمان است. الان هم که کار هر ساعت و هر دقیقه ما شده است. هیچ حزب، جریان، دولت، فرد، علاقه‌مند یا هر کس دیگری خواهشمندیم بدون هماهنگی ما کاری از پیش نبرد.

بعد از یادداشتی که آقای صادق خرازی درباره امام موسی صدر نوشتند، ما با وکلایمان صحبت کردیم که با دادگاه بین‌المللی لاهه تماس گرفته تا پرونده از این طریق نیز پیگیری شود. البته دو ماه زمان زیادی است. ما امیدواریم در این یک هفته تا ?? روز آینده کار قذافی تمام شود.

به نقل از سایت دیپلماسی ایرانی

   همایش «امام موسی صدر؛ اندیشه ربوده شده» با مروری بر قریب به ?????روز اسارت امام موسی صدر در لیبی، ??اسفند ????، در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار می‌گردد. این همایش با همکاری نهادهای دولتی و غیردولتی از جمله موسسه امام موسی صدر، کانون فرهنگی یاران صدر، موسسه فرهنگی هنری رهروان موعود صالح، وزارت کشور، وزارت امور خارجه، صدا و سیما و چند نهاد دیگر برگزار می‌شود.
عموم علاقه‌مندان می‌توانند ساعت?? روز چهارشنبه، در تالار وزارت کشور، واقع در خیابان فاطمی حضور به هم رسانند.

روابط عمومی کانون فرهنگی یاران صدر

      همایش مردمی "شرح فراق" به مناسبت دوازده هزارمین روز اسارت امام موسی صدر با حضور علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرنگار مهر، امیر نصرتی دبیرهمایش شرح فراق که در نشست خبری سخن می گفت با اشاره به برگزاری این همایش در روز چهارشنبه 18 اسفندماه گفت: این همایش در تاریخ 18 اسفند ماه در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار می شود که حدود 3 ساعت خواهد بود که شروع این مراسم با قرائت متنی از شهید چمران آغاز خواهد شد و سپس بعد از آن علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی سخنرانی خواهد کرد.

وی افزود: بعد از سخنرانی رئیس مجلس، میزگردی با حضور صفی الدین نماینده حزب الله لبنان در تهران، عادل عون نماینده جنبش امل در تهران، محمد علی مهتدی کارشناس مسائل خاورمیانه و فرخی نماینده خانواده امام موسی صدر برگزار خواهد شد.

وی همچنین گفت: مجری این برنامه سعید ابوطالب رئیس سابق کمیسیون پیگیری سرنوشت امام موسی صدر در مجلس شورای اسلامی خواهد بود.

دبیر همایش امام موسی صدر گفت: هدف از برگزاری این همایش رساندن صدای علاقه مندان به امام موسی صدر به همه جهانیان است و در این همایش از همه سفرای کشورهای اسلامی دعوت به عمل آمده است.

مهدی فرخیان:

"امام موسی صدر کجاست؟!" این پرسش در ?? سپتامبر???? (?? شهریور ???? ) در بیروت بر سر زبان ها افتاد. کسی از مکان رئیس مجلس اعلای شیعیان و چهرة شناخته شدة خاورمیانه آگاهی نداشت. اما شگفت تر این است که امروز، و پس از گذشت ?? سال از این ماجرا، هنوز می پرسیم "امام موسی صدر کجاست؟"، و پاسخی نمی یابیم. پس از گذشت بیست و هفت سال (*) گره های کور این معما همچنان ناگشوده مانده است.
ماجرا از چند روز پیش از اعلام رسمی ربودن امام صدر آغاز شده بود. از زمانی که امام صدر، برخلاف عادتش در سفرها، هیچ تماسی با لبنان و خانواده اش نگرفت. یکی از همراهان او در این سفر عباس بدرالدین، رئیس خبرگزاری لبنان، برای پوشش خبری این سفر همراه امام شده بود، اما او هم هیچ خبری را مخابره نکرد، و از او و دیگر همراه امام، شیخ محمد یعقوب، نیز خبری نبود.

علت سفر به لیبی

امام صدر در تاریخ ?? اوت ???? (? شهریور ???? )، در یک سفر رسمی به لیبی رفته بود. انگیزه او از این سفر متقاعد ساختن سران کشورهای تأثیر گذار عربی، برای تشکیل کنفرانس سران عربی محدود بود. او بر آن بود تا بلکه با تشکیل این کنفرانس برای خاموش شدن شعله های جنگ داخلی لبنان، که نه سال به درازا کشید شده بود، راه حلی اندیشیده شود. برای این منظور او به سوریه، اردن، عربستان و الجزایر رفت. او خود در تاریخ ????/?/?? ( ? مرداد ???? ) در مصاحبه با روزنامه بحرینی "اخبار خلیج" به این مسأله اشاره کرد.
در الجزایر هواری بومدین، رئیس جمهور فقید الجزایر، به امام پیشنهاد سفر به لیبی را می دهد. علت این پیشنهاد میزان تأثیر و دخالت لیبی در مسائل لبنان و منطقه بود. پیش از این تاریخ امام صدر تنها در سال ???? به لیبی رفته بود، که آن سفر هم، با بی احترامی قذافی به امام، پایان یافته بود. با این همه امام پذیرفت، در صورتی که دعوت رسمی از لیبی داشته باشد، به آن دیار نیز سفر کند.
سرانجام پس از دعوت رسمی لیبی و یک بار تغییر زمان سفر، امام ?? اوت ???? (? شهریور ????) به همراه شیخ محمد یعقوب و روزنامه نگار، عباس بدرالدین، راهی لیبی می شود.

نخستین اقدامات

پس از اینکه هیچ خبری از خبرگزاری ها دربارة سفر امام مخابره نشد و او نیز با لبنان تماسی نگرفت، از دوم سپتامبر( یازده شهریور) تلاش ها برای آگاهی از جزئیات سفر امام و همراهانش آغاز شد. جالب این بود که حتی رسانه های لیبی هم از سفر این شخصیت برجسته خاورمیانه چیزی ننوشتند. مجلس اعلای شیعیان در شش سپتامبر( پانزده شهریور) با سفارت لیبی تماس گرفت، اما ثمرة این تلاش ها، بنا بر گفته یکی از اعضای مجلس اعلا، تنها این پاسخ بود:"امام مهمان لیبی است و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد."
در هشتم سپتامبر مجلس اعلای شیعیان لبنان از هتل الشاطی طرابلس، محل استقرار امام، توضیح می خواهد. مسئولین هتل پاسخ می دهند که امام در همین روز هتل را ترک کرده است. در تاریخ ?? سپتامبر و پس از تعلل سفارت لیبی در پاسخ مناسب، مجلس اعلا موضوع را با سلیم الحص، نخست وزیر وقت لبنان، در میان گذاشت. او نیز در همان روز کاردار لیبی را فراخواند و از او پاسخی رسمی و فوری خواست.

پاسخ لیبی

ظهر روز بعد کاردار لیبی پاسخی داد که تا امروز نیز تکرار می شود، اگر چه گاهی در این سال ها حافظه قذافی یاری نمی کند، تا دروغ بزرگ خودش را تکرار کند، (اشاره به سخنان سال ???? قذافی است که گفته است امام از لیبی خارج نشده) و هر چند که با هزار سند و دلیل و مدرک این بلوف قذافی رنگ باخته است. کاردارگفت: "امام صدر و دو همراهش عصر روز ?? رمضان ???? مطابق با ?? اوت ???? (? شهریور ????) لیبی را به قصد ایتالیا ترک کرده اند. و هواپیمای آنان پرواز شمارة ??? شرکت هواپیمایی آلیتالیاست."
بیست و هفت سال از این ادعای لیبی می گذرد و کذب آن روشن گشته است، اما باز هم کاری صورت نمی بندد، و دولتمردان لبنان و ایران و حامیان حقوق بشر و مدافعان غربی و شرقی آزادی انسان، فشاری به قذافی وارد نمی آورند، و اگر هم در این سال ها اقدامی صورت پذیرفته، آنقدر بی رمق بوده است که شاهد هیچ پیشرفتی در این پرونده و بازگرداندن امام به صحنه فعالیت خود نبوده ایم.
این پاسخ رسمی کاردار لیبی رئیس جمهور وقت لبنان، استاد الیاس سرکیس، را بر آن داشت تا در ?? سپتامبر ????، برای روشن شدن ماجرا با قذافی تماس تلفنی بگیرد، اما تلاش برای صحبت با قذافی، علی رغم تلاش چند بارة رئیس جمهور لبنان، بی ثمر می ماند.

نخستین تحقیقات

در نخستین تحقیقات روشن شد که امام صدر برای آخرین بار در ساعت یک بعدازظهر ?? اوت ???? ( ? شهریور ????) در حال ترک هتل "الشاطی" دیده شده است. او با اتومبیل های رسمی دولت لیبی که در اختیارش بوده، ظاهراً برای دیدار با قذافی، هتل را ترک می کرده است. قذافی در تاریخ ????/?/?? ( ?? شهریور ???? ) در سوریه به اجتماع کنندگان لبنانی در سوریه گفت که قرار دیدار ما با امام صدر ساعت یک و نیم ظهر ?? اوت ???? بود، اما منکر هر دیداری با امام شد و افزود به من خبر دادند که امام و دو همراهش خاک لیبی را ترک کرده اند.
در تاریخ ?? سپتامبر ???? (?? شهریور ????) دولت لبنان هیئت تحقیق امنیتی - سیاسیی به لیبی و ایتالیا فرستاد. لیبی مانع ورود این هیئت به خاک آن کشور شد و آنان به سوی رم رفتند و به مدت دو هفته تحقیقات خود را ادامه دادند. این هیئت در اول نوامبر( ?? آبان) نتیجه تحقیقات خود را که موافق با تحقیقات دستگاه امنیتی ایتالیا بود، اعلام کرد. نتیجه این تحقیقات چنین بود: "امام صدر و دو همراهش به رم نرفته اند و آنان در ساعت و تاریخ و هواپیمایی، که لیبی در بیانیه رسمی خود به آنها اشاره کرده است، خاک لیبی را ترک نکرده اند."
از جمله بازی هایی که لیبی در این میان به آن متوسل شد، این بود که دو نفر را به جای امام موسی صدر و شیخ محمد یعقوب با روادید و گذرنامه های مخدوش راهی هتل "هالیدی این" ایتالیا کرد و آن دو نفر نیز پس از پرکردن فرم های هتل، و ده دقیقه اقامت در اطاق، هتل را ترک می کنند و دیگر دیده نمی شود.
احکام دادگاه های ایتالیا، تحقیقات دستگاه امنیتی ایتالیا، تحقیقات هیئت امنیتی- سیاسی لبنان، همگی، ثابت می کند که این دو شخص متقلبند و اسناد آنها دستکاری شده است.
هیچ کدام از آن دو نفر لباس روحانیت بر تن نداشتند. (علی رغم عادت امام موسی صدر و شیخ محمد یعقوب که همیشه و در همه جا با لباس روحانیت حضور پیدا می کردند.) طبق اظهارات کارکنان هتل، چهره و قامت آنان نیز با امام و شیخ محمد یعقوب مطابقت نداشته است و جالب تر اینکه آن دو نفر حتی نام های موسی صدر و محمد یعقوب را با غلط املایی در فرم های هتل نوشته اند.
لیبی در ابتدا نسبت به این مسأله تجاهل کرد، اما پس آنکه مسأله روشن شد و خبرگزاری ها، خبر آن را مخابره کردند و مجامع بین المللی از حادثه آگاه شدند، مجبور شد در تاریخ ????/?/?? (?? شهریور ????)بیانیه ای رسمی در این باره صادر کند. این بیانیه دربردارندة تناقضات بسیاری بود. از جمله اینکه ادعا شده بود امام صدر "از لیبی بارها دیدار کرده بود"، در حالی که امام تنها در اوت ????( مرداد ???? ) و آن هم برای شرکت در همایش اندیشه اسلامی به لیبی سفر کرده بود. در همین روز مجلس اعلای شیعیان تأکید کرد که اخباری در اختیار دارد که نشان می دهد امام صدر و دو همراهش در لیبی به سر می برند و لیبی را به مقصد رم ترک نکرده اند.
"امام کجاست ای عرب؟!" "ای عرب اینگونه مهمان نوازی می کنید؟!" اینها شعارهای اصلی جمعیت بزرگی بود، که به دعوت مجلس اعلای شیعیان در ????/?/?? ( ?? شهریور ???? )به سمت دمشق به راه افتادند. در دمشق کنفرانس سران جبهه پایداری برقرار بود، از همین رو مجلس اعلای شیعیان لبنان از مردم خواست تا به سمت دمشق راهپیمایی کنند و فریاد خود را به گوش سران عرب برسانند. در این راهپیمایی کم سابقه بیش از ? هزار اتومبیل به سوی دمشق راه افتادند. قذافی در دمشق برای هیئت علمای لبنان همان سخنان بی اساس پیشین را تکرار کرده بود.

احکام دادگاه های ایتالیا

دادگاه بدوی

دادستان ایتالیا پس از اعلام خبر ربودن امام صدر و ادعای لیبی به سرعت تحقیقات خود را آغاز کرد. این تحقیقات از تاریخ ??/?/?? (?? شهریور ????) آغاز شد. در تاریخ ??/?/?? (?? اردیبهشت ????) مدعی العموم ایتالیا، جیروندا، نتیجه تحقیقات را رسماً اعلام کرد. در پایان این حکم که در آن به تحقیقات مفصلی اشاره شده بود، آمده است: " از این تحقیقات قطعاً یک مسأله را می توان نتیجه گرفت، و آن این است که حتی یک دلیل هم وجود ندارد که ثابت کند امام بلیط هواپیمای پرواز شماره ??? شرکت هواپیمایی آلیتالیا را که مقصدش رم بوده است، تهیه کرده باشد، همچنین با استناد به مراجع گوناگون نتیجه می گیریم که امام طرابلس را با هواپیمای هیچ شرکت هوایی دیگری هم ترک نکرده است."

دادگاه تجدید نظر

در این مدت همه تلاش لیبی این بود، که نشان دهد امام لیبی را ترک کرده است. از همین رو در فوریه ???? (بهمن ???? ) یعنی پس از گذشت یک سال و نیم از ربودن امام و هشت ماه پس از صدور حکم دادگاه ایتالیا، به این حکم اعتراض کرد و با این ادعا که اسناد جدیدی به دست آورده است، خواستار تحقیقات دوبارة دستگاه قضایی ایتالیا شد.
دادستان ایتالیا نیز با نادیده گرفتن تحقیقات گذشته، یک بار دیگر بررسی های جامعی را آغاز و از همه شهود(مسافرین هواپیما، کارکنان و پلیس فرودگاه، کارکنان هتل هالیدی این) بازپرسی کرد. در تاریخ ?? ??/??/??( ?? آذر ???? ) دادستان ایتالیا تحقیقاتش را اعلام و در تاریخ ??/?/?? (? بهمن ???? ) قاضی تحقیق حکم دادگاه تجدید نظر را منتشر کرد. نتیجه تحقیقات دادستان این بود:"به صورت قاطع و اکید و بنابر اتفاقات عینی ثابت شده است که نه امام و نه محمد یعقوب و نه همراه دیگر آنان، عباس بدرالدین، در صبح ????/?/? (?? شهریور ???? ) وارد هتل "هالیدی این" نشده اند." و قاضی نیز ضمن تأیید نتایج دادگاه بدوی ، " تقلب تحقیقات امنیتی لیبی" را اعلام کرد.

اقدامات دستگاه قضایی لبنان

هیئت دولت لبنان در تاریخ ????/?/? ( ?? بهمن ???? ) و با مصوبه شمارة ???? ، ربودن امام موسی صدر و دو همراهش را تجاوز به امنیت ملی لبنان دانست، و این پرونده را به شورای عالی قضایی (بالاترین مرجع قضایی لبنان) ارجاع داد و در تاریخ ????/?/? ( ?? بهمن ???? ) قاضی طریبه رحمه به عنوان قاضی تحقیق این پرونده تعیین شد.
قاضی طریبه رحمه در تاریخ ?? ??/??/??( ?? آبان ???? ) با استناد به ادله و شهادت شهود، حکم داد که ربودن امام صدر و دو همراهش در داخل خاک لیبی صورت پذیرفته است و اشخاص دیگری می خواستند، متقلبانه ، خود را به جای امام صدر و شیخ محمد یعقوب معرفی کنند، و نشان دهند که آنان وارد ایتالیا شده اند، و ربایندگان کیان لبنان را مورد هدف قرار داده اند.
سر انجام در تاریخ ????/?/?? (? خرداد ???? ) فرزند امام صدر و همسران شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین شکایات خود را تقدیم شورای عالی قضایی لبنان کردند، تا این پروندة پر رمز و راز در مسیر دیگری پیگیری شود، گره ناگشودة آن گشوده و امام موسی صدر به دامان جامعه بازگردد. خانواده های ربوده شدگان، همین شکایت را به بازپرس اول بیروت نیز تقدیم کردند و از آنان خواستند مجرمان و شرکای آنان به هر طریق ممکن مشخص شوند. در پی این شکایت قاضی عدنان عضوم، دادستان کل لبنان، دستور داد تا حکم قاضی طریبه رحمه به جریان بیفتد و همه دستگاه های امنیتی اقدامات مناسب را انجام دهند.
سرانجام پیگیری های قضایی خانواده در سال ???? منجر به حکمی از سوی دادستان کل لبنان شد که بار دگر بارقه های امید درخشیدن گرفت و دوستداران امام امیدوار شدند تا با پیگیری قضایی این پرونده بار دگر امام را در میان خود ببینند.
عدنان عضوم، دادستان کل لبنان، در سال ???? در طی حکمی، ?? نفر از سران لیبی، از جمله معمر قذافی را به دادگاه لبنان فراخواند. با این حکم مراجع قضایی لبنان، آن هم در بالا ترین سطح مسئولان لیبیایی و در صدر آنان معمر قذافی، رهبر این کشور، را در این حادثه مسئول و متهم شماردند و بدین ترتیب همگان را در موضع انفعال قرار دادند. پاره ای تحلیلگران برآنند، که در واقع، دستگاه قضایی لبنان به لیبی " اعلان جنگ" داده است، آن هم در دوره ای که لیبی دوست و همپیمان امپریالیست دیروزش شده است. اما این ?? نفر در دادگاه حاضر نشدند. متأسفانه ترور رفیق حریری، اوضاع سیاسی لبنان و بحران های پیش روی این کشور، پیگیری این پرونده را تا امروز به تأخیر انداخته است.

اقدامات ایران

امام موسی صدر در ? شهریور ???? ربوده شد؛ یعنی در اوج مبارزات مردم ایران. از همان روزهای نخست امام خمینی(ره) نسبت به این جنایت واکنش نشان داد. امام خمینی در تاریخ ?? و ?? شوال ???? به ترتیب به یاسر عرفات و حافظ اسد تلگرام می زند و از آنان می خواهد تا هر چه زودتر برای روشن شدن وضعیت امام صدر اقدام کنند و نتیجه را به اطلاع او نیز برسانند. در این تلگرام ها امام خمینی نگرانی و تأثر خود را از این جنایت اعلام می کند. در بخشی از پیام امام خمینی به حافظ اسد آمده است:"از جناب عالی تقاضا دارم که این موضوع را با سران کشورهایی که در قضیه فلسطین اجتماع کرده اند، در میان بگذارید و اهتمام آنان را جلب نمایید." (صحیفه امام ، ج?، ص ???)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی هیأت لیبیایی به دیدار امام خمینی آمدند. امام به آنها گفت: "ما نگران سرنوشت امام موسی صدر هستیم و می خواهیم به محض بازگشت به لیبی، به سرهنگ قذافی بگویید هر چه زودتر در مورد سرنوشت امام موسی صدر رسیدگی کند."
این هیأت از امام خمینی می خواهند تا اجازه دهد، سرهنگ قذافی برای عرض تبریک به ایران بیاید، اما امام پاسخ می دهد: " من فعلاً به قم می روم و این دیدار را به زمان دیگری موکول کنید. " (سخنرانی شماره ???، مورخه ????/??/??) در این باره آیت الله موسوی اردبیلی گفته اند:"زمانی بنا بود که قذافی به ایران بیاید. قذافی اظهار تمایل کرده بود که به ایران بیاید. عده ای هم می خواستند امام را آماده کنند تا قذافی را به حضور بپذیرد! امام گفتند که من نمی گویم قذافی بیاید یا نیاید! این را خودتان می دانید. اما اینجا نیاید. این را امام گفتند. اصرار که شد امام گفتند، هنوز مسأله آقا موسی حل نشده است و من قذافی را نمی پذیرم."
همین بی اعتنایی امام باعث شد تا سرهنگ قذافی تا امروز هم نتواند به ایران بیاید، هر چند که با پاره ای دولتمردان سابق و کنونی ایران روابط مستحکمی داشت و دارد. علاوه بر اینها امام خمینی تأثر عمیق خود را در مصاحبه ها و سخنرانی های بسیاری اعلام کردند.
دولت موقت و مهندس بازرگان هم روابط سردی با لیبی داشت و شرط اساسی برای برقراری روابط حسنه با لیبی را مشخص شدن وضعیت امام موسی صدر اعلام کرد . وزیر کشور دولت موقت نیز نماینده لیبی را به حضور نپذیرفت.
پیش از انقلاب روابط دیپلماتیک ایران با لیبی قطع شده بود. پس از پیروزی انقلاب "رفقای ایرانی قذافی" تلاش کردند روابط دو کشور به روزهای خوب خود بازگردد. بند هفدهم مقاوله نامه تجدید روابط ایران و لیبی تشکیل کمیته تحقیق برای پیگیری و روشن کردن مسئله امام موسی صدر بود. این کمیته در ایران تشکیل شد. از اعضای این کمیته می توان نمایندگان رئیس جمهور لبنان و جنبش امل، وکیل خانواده امام موسی صدر و نماینده وزیر دادگستری ایران را نام برد. اعضای این کمیته همراه با اسناد و مدارک تهیه شده در ایران، ایتالیا و لبنان خود را آماده سفر به لیبی کردند. اما عصر شبی که قرار بود کمیته به لیبی برود خبر رسید که لیبی از پذیرفتن اعضای کمیته امتناع دارد. قذافی سخنان دکتر صادق طباطبایی، خواهرزادة امام موسی صدر و سخنگوی دولت موقت را بهانه قرار داده بود. دکتر طباطبایی طی یک سفر رسمی به لبنان و در مصاحبه ای در آنجا لیبی را در این ماجرا متهم کرده بود. دکتر طباطبایی که ریاست این کمیته را بر عهده داشت، نه تنها از ریاست کمیته بلکه از عضویت در کمیته هم کنار کشید، تا بهانه های قذافی پایان یابد. اما یکی از مراجع با نفوذ آن دوران، که بیتش روابط دوستانه ای با قذافی داشتند، خود را به امام خمینی می رساند تا به بهانه مصلحت، حق و حقیقت را سر ببرد. به هر حال با این اقدامات دوستان ایرانی قذافی بود، که اعضای این کمیته هرگز پا به خاک لیبی نگذاشتند.
از همان ابتدای انقلاب پاره ای از انقلابی هایی که از دوستان و نزدیکان قذافی نیز به شمار می رفتند، خواهان رابطه با لیبی شدند، آنها با اصرار بر اینکه انقلاب ما نیاز به حمایت دارد و روابط با لیبی به مصلحت انقلاب است، با سلاح مصلحت، حقیقت را ذبح کردند. از سوی دیگر ایران درگیر جنگ ناخواسته شد، و نیاز به حمایت داشت، این عوامل این تفکر را پرورش داد که رابطه با لیبی و پرونده امام موسی صدر دو راه مختلف دارند، و می توان هم با لیبی رابطه داشت و هم پروندة امام موسی صدر را پیگیری کرد. متأسفانه باید گفت رابطه با لیبی برقرار شد، اما پروندة امام موسی صدر هرگز پیگیری نشد. در زمان نخست وزیری مهندس موسوی همه توان کشور متوجه جنگ و حفظ وضع اقتصادی موجود شد، گرچه مهندس موسوی در هیچ زمانی نسبت به این موضوع روی خوش نشان ندادند.
مقام معظم رهبری در زمان ریاست جمهوری به لیبی می رود، اما باز هم روشن شدن سرنوشت امام صدر جو مذاکرات مقامات ایران و لیبی را تلخ کرد.
پس از مهندس موسوی نیز دوران سازندگی آغاز شد. در این دوره نیز بی مهری ها به این موضوع ادامه یافت، حتی روابط جناب آقای هاشمی رفسنجانی با لیبی رو به بهبودی نهاد. در این سال ها گرچه حرف هایی ،هر چند کم، زده شد، اما هیچ اقدام مناسبی صورت نگرفت و گویی امام صدر ایرانی و روحانی شیعه نیست.
در سال ???? جناب آقای خاتمی به ریاست جمهوری برگزیده شد. با انتخاب آقای خاتمی و قرابت نسبی و اندیشه ای آقای خاتمی به امام موسی صدر، دوستداران امام صدر بار دیگر امیدوار شدند. آقای خاتمی قول داد، که مسأله را پیگیری کند و آن را به سرانجام برساند. سید محمد علی ابطحی، رئیس دفتر آقای خاتمی، نمایندة تام الاختیار رئیس جمهور در این مسأله شد. صلاح بر این دیده شد که مذاکراتی را با قذافی و لیبی آغاز کنند. آقای ابطحی سه سفر به لیبی داشت، و با سیف الاسلام قذافی مذاکراتی انجام داد، اما سیف الاسلام همان اطلاعات همیشگی را تکرار کرد. هرچند قذافی در سخنان خود در سال ?? رسما اعتراف کرد که امام صدر وارد لیبی شده است و در این کشور ربوده شده، اما وقت کشی طرف لیبیایی و عدم همکاری مقامات این کشور باعث شد تا در سال ???? خانواده از دولت بخواهد، مذاکرات را متوقف کند.
مقام معظم رهبری در سال ???? در پیامی که به همایش بزرگداشت شخصیت امام موسی صدر در دانشگاه مفید فرستادند، بار دگر علاقه خود را به شخصیت امام صدر و روشن شدن سرنوشت او نشان دادند:"یقیناً محروم شدن صحنه لبنان از حضور چنین عنصر ممتاز و ارزشمندی یک خسارت بزرگ بوده و هست، که متأسفانه عکس العمل مناسب خود را از سوی مدعیان طرفداری از حقوق بشر دریافت نکرده و امیدواریم بی خبری ها در این قضیه با همت صاحبان همت و مسئولیت پایان یابد." اما صاحبان مسئولیت هیچ گاه همتی نکردند تا این خواسته مقام معظم رهبری را جامه عمل بپوشانند.
در اسفند ماه ???? جمع زیادی از مراجع عظام تقلید، روحانیان، نمایندگان مجلس، فعالان سیاسی، هنرمندان و نویسندگان در نامه ای سرگشاده چهار خواسته را از آقای خاتمی مطرح کردند:
?- طرح رسمی پرونده از سوی ایران در مجامع بین المللی حقوق بشر
?- پیگیری قضایی پرونده از سوی ایران در محاکم بین الملل
?- بسیج اطلاعاتی کشور جهت کشف تمام حقایق ماجرا
?- اتخاذ تدابیر دیپلماتیک شایسته جهت ابراز نارضایتی ایران از عملکرد دولت لیبی
نکته جالب توجه این بود که امضا کنندگان نامه از رجال همه جناح های سیاسی کشور بودند. این سخن بدین معناست که این موضوع مورد حمایت همه جناح های کشور است. گرچه پاره ای دولتمردان و شخصیت ها با بهانه جویی هایی از امضای این نامه سرباز زدند، که خود قصه مفصلی دارد و در جای خود بدان خواهم پرداخت.
این نامه از سوی آقای خاتمی بی پاسخ ماند و امضاها در آرشیو ریاست جمهوری خاک خورند. آقای خاتمی در ?? اردیبهشت ?? در همایش دانشگاه شهید بهشتی، با عنوان "امام موسی صدر؛ اندیشه ربوده شده"، شرکت کرد، و از فضایل امام موسی صدر هم گفت، اما نه اشاره ای به نامه و پاسخی به آن کرد و نه از پیگیری قضیه و نقش لیبی حرفی به میان آورد، تا همه چیز به خوبی و خوشی تمام شود و کسی نرنجد.
با انتخاب مجلس هفتم و راه یافتن برخی از امضا کنندگان نامه نخبگان، پیگیری این معمای راز آلود جانی تازه به خود گرفت. عده ای از نمایندگان در شهریورماه ????در خبرگزاری مهر گرد هم آمدند و قول مساعدت و پیگیری جدی آن را دادند. در مجلس کمیته ای به این منظور تشکیل شد و حجت الاسلام فاکر عهده دار ریاست و آقای سعید ابوطالب دبیر این کمیته شدند.
در آخرین روز کاری مجلس شورای اسلامی در سال ???? بیش از ??? تن از نمایندگان از همه جناح ها و گروه ها، در حمایت و ضرورت پیگیری قضیه امام موسی صدر و نیز حمایت از دادگاه لبنان، سندی را امضا کردند،که از تریبون علنی مجلس قرائت شد. نمایندگان مجلس در این سند خواستار آزادسازی امام موسی صدر از زندان های لیبی شدند و از دولت جمهوری اسلامی خواستند تا همه راه های قانونی را برای روشن شدن حقیقت ماجرا، محاکمه آمران و عاملان ربودن امام موسی صدر و آزاد سازی ایشان به کار بندد.
این کمیته هم اکنون فعال است و اخیراً نیز با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، دیداری داشته است. در این دیدار قرار بر این شد که میان مجالس لبنان و ایران برای پیگیری قضیه هماهنگی برقرار شود. به همین منظور آقای ابوطالب و تنی چند از نمایندگان عازم لبنان شدند تا دراین باره با مقامات و همتایان لبنانی خود مذاکراتی داشته باشند.
جناب دکتر احمدی نژاد نیز از ابتدا علاقه خود را به این مسأله عنوان کردند و در دیدار با خانواده قول مساعد برای پیگیری این پرونده را دادند، وآقای دکتر موسوی، معاون پارلمانی خود، را مسئول پیگیری این پرونده کرده اند.

آیا به حیات امام صدر امیدوار باشیم؟

آنچه در این روزها بیش از پیش پرسیده می شود، اطلاعاتی موثق دربارة حیات امام موسی صدر است، گرچه، از لحاظ انسانی و اسلامی پیگیری سرنوشت یک انسان، با حیات وی در پیوند نیست. اما با این حال آنچه دربارة حیات امام موسی صدر می توان گفت، این است که تا امروز هیچ خبر مرگ قطعی، از طرف هیچ مقام رسمی، به خانوادة امام صدر داده نشده است. خانم رباب صدر، خواهر امام موسی صدر و رئیس موءسسات امام صدر در لبنان، می گوید:"ما هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه- خدای ناکرده- امام و دو همراهش به قتل رسیده باشند، در اختیار نداریم." از سوی دیگر اطلاعات و قراین آشکار و پنهان در سال های گذشته، چراغ امید به حیات امام صدر را زنده نگه داشته است. این اطلاعات این گمانه را تقویت می کنند، که وی زنده است، و دوران حبس ابد را در زندان های لیبی سپری می کند.
گفتنی است که لبنان همیشه صحنه ترور افراد مختلف بوده است؛ چه پیش از ربودن امام، چه در همان دوران و چه پس از ربودن وی. به فاصله کوتاهی از ربودن امام صدر چند شخصیت برجسته لبنانی، از جمله حسن خالد، مفتی اهل سنت لبنان، به ترور می رسند. امام صدر محافظ چندانی، غیر از همراهانش نداشت. به نظر می رسد که ترور او از برخی رجال ترور شدة لبنان بسیار آسان تر بود. اما گویا ربایندگان و کسانی که می خواستند وی را از صحنه سیاسی خاورمیانه حذف کنند، در پی ترور و یا کشتن وی نبودند. گرچه دربارة نحوه ربودن و حتی نگهداری وی و آمرین و عاملین این ماجرا گمانه ها و تحلیل های گوناگونی وجود دارد، که در این جا فرصت پرداختن بدان ها نیست، اما به هر حال به نظر می رسد که قصد ربایندگان کشتن وی نبوده است.

اخبار حیات

* رادیو مونت کارلو در بهمن ???? از قول مقامات وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که امام موسی صدر زنده و در لیبی زندانی است.
* روزنامه کویتی القبس در تیر ???? در خبری اعلام کرد که امام موسی صدر زنده است و در پادگان "بوهادی" واقع در دویست کیلومتری جنوب شرقی شهر کویری "سرت" به سر می برد.
* روزنامه اسپانیایی "ال پائیس" در شهریور ???? با استناد به برخی مقامات سوری و الجزایری، نوشت که امام صدر در فروردین همان سال در پادگانی نزدیک مرز الجزایر نگهداری می شده است.
* روزنامه عکاظ و المدینه عربستان سعودی در فروردین ???? نوشتند که امام صدر دست کم تا اواسط سال ???? در لیبی زندان بوده است.
* روزنامه "الشرق الاوسط" در تیر ???? به نقل از سفیر لبنان در کشور سنگال اعلام کرد که به گفته رهبران آن کشور، امام موسی صدر زنده است و در لیبی زندانی.
* در زمستان ???? مطبوعات اروپا و لبنان از قول یک چهرة ایرانی ضد انقلاب مقیم فرانسه به نام مهدی روحانی اعلام کردند که از امام موسی صدر از سوی برخی سازمان های اطلاعاتی اروپا اخباری دریافت کرده است، که بر اساس آنها امام صدر زنده است، و در آینده ای نزدیک آزاد خواهد شد. هر چند وعدة روحانی تحقق نیافت و امام از زندان آزاد نشد، اما وی فیلمی کوتاه برای مرحوم آیت الله سید رضا صدر، برادر امام صدر، ارسال کرد، که آن بزرگوار را با محاسنی سپید و در لباس روحانیت، در حال گذر از میان نگهبانان خود نشان می داد.
* روزنامه الحیات در شهریور ???? به نقل از منابع لیبیایی اعلام کرد که امام موسی صدر در پادگان نظامی کفرا زندانی است.
* در ?? اردیبهشت ????، پایگاه اینترنتی "جبهه ملی نجات لیبی" نوشت که برخی زندانیان زندان ابوسلیم شهر طرابلس، در اواخر سال ???? امام صدر را دیده اند، و اندکی پیش از ماه رمضان گذشته به مکانی دیگر انتقال یافته است.
* "الاهرام العربی" چاپ مصر در مرداد ???? گزارش داد که امام موسی صدر در یکی از زندان های سبها زندانی است. این روزنامه در ویژه نامه خود دربارة امام موسی صدر آورده است: "یکی از مسئولان امنیتی سابق لیبی شخصی به نام سرهنگ "خلیفه احنیش" امام موسی صدر را به شهر "سبها" در جنوب لیبی برده و از آنجا، به اتفاق سرهنگ، مسعود عبدالحفیظ ایشان را به یک زندان نظامی در منطقه اوباری انتقال داده است."
به هر حال این قراین همراه با اخبار و اطلاعات دیگری که به خانوادة امام موسی صدر رسیده است، نشان از حیات او دارد. اما آنچه سوءال برانگیز است، این است که چرا پس از گذشت ?? سال راز این پرونده ناگشوده مانده است. تحلیلگران بر این باورند که پافشاری و فشار بر لیبی این پرونده را نیز همچون دیگر پرونده های لیبی به سرانجام خواهد رساند. امروز لیبی به بسیاری از جنایات خود اعتراف کرده، حتی در پاره ای مسائل چنان عقب نشینی کرده ، که همه را شگفت زده کرده است. با این حال، آنچه مسلم است، این است که در این سال ها فشارهای گوناگونی بر لیبی وارد آمده است، تا او را به عقب نشینی وا دارد، و آنچه این پرونده نیازمند آن است عزمی جدی برای بازگرداندن امام موسی صدر است. آیا دولتمردان امروز ایران می خواهند که با عزمی جدی، امام را به دامان خانواده، لبنان و شیعیان بازگردانند؟ والله علی رجعه لقادر.

منابع:

?. الحقیقه لن تغیب،چاپ پنجم، سال ???? ، مرکزالامام موسی الصدر للابحاث و الدراسات، بیروت
?? مذکره تحر دائم، چاپ دوم، سال ???? م، مرکزالامام موسی الصدر للابحاث و الدراسات، بیروت
?? المسیره الامام السید موسی الصدر،چاپ اول، سال ???? م، دار بلال، بیروت
?? ویژه نامه روزنامه الاهرام العربی، مرداد ????
?? ویژه نامه روزنامه ایران، ? شهریور ????
?? ویژه نامه روزنامه همشهری، ? شهریور ????
?? فصلنامه مفید، شمارة ??، زمستان ????
?? سخنراتی دکتر صادق طباطبایی به مناسبت بیست و پنجمین سال ربودن امام موسی صدر ، ???? ، هتل انقلاب تهران.


(*) این مطلب در سال ???? نوشته شده است. 

همین نوشته در سایت یاران صدر

روزنامه عربی «الحیات» که پیش از این خبری مبنی بر ادعای شهادت امام موسی صدر منتشر کرده بود، در ضمن یادداشتی از غسان شربل، نویسنده این روزنامه، این خبر را تکذیب کرد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، غسان شربل، نویسنده روزنامه الحیات در مقدمه قسمت سوم مصاحبه خود با الهونی خبر می‌دهد که دکتر عبداللطیف یازجی، برادر نجم الدین یازجی خلبان لیبیایی، با او تماس گرفته است و خبر الهونی مبنی بر شهادت امام موسی صدر و حمل پیکرهای آنان توسط برادرش نجم الدین را تکذیب کرده است.
الهونی که متحد اصلی معمر القذافی رهبر لیبی در جنبش"فاتح سپتامبر ????″ است در مصاحبه خود ادعا کرده بود که قذافی در همان روزهای اول ربودن امام موسی صدر به نجم الدین یازجی خلبان ویژه خود این مأموریت را داده بود و خانواده یازجی از این خبر مطلع هستند.
طبق اطلاع غسان شربل، مصاحبه کننده و نویسنده مقاله الحیات، سخنان الهونی را درباره شهات امام موسی صدر و اطلاع خانواده خود نادرست و مغلوط خوانده است. 

به نقل از سایت یاران صدر